Зэврүүн өглөө 3. (үргэлжлэл)

Хэвтэх дургүй хүн чинь орж ирээ л орон дээрээ гулдайдаг юм байна.  Гэхдээ яг унтаж болохгүй, бас ухас гээд босчиж чадахгүй, дэмий таазаа ширтэн баахан хэвтлээ. Тэгж байтал гэнэт шагайгаа үгүйлж, хайж олохоор шийдэн лазагнан өндийв. Хэдэн өдөр санасан боловч хайх завдалгүй л яваад байсийн.

Олдоггүй дээ. Хаана хийснээ санах гэж хичээхдээ яагаад ч юм дүйнгэтээд, тэрнээсээ болж тэсгэлгүй адгаад байлаа. Эсийн бодлууд толгойд орж гарж улам самуурулна.

Баруун европын энэ нэлхийсэн уйтгарт амьдралд дасцан байхым. Хийморь сүлдээ дээдэлж явдаг тал нутгийн салхи шиг хүү миний мөрөн дээр захын бүсгүй л гараа тавин аальгүүтэх болж, өмсөж явсан малгайгаа ч өөрөө энд тэнд тавилан салантах болж. Чухам хамаг сор нь унаж ноолууртайгаа даахирсан талын  догшин чоно, сүг болчоод гэрийн ноходтой нийлэн үүргэлж яваам шиг санагдлаа.

…. Тэгэхэд хамаг өвс ногоо, тэр битий өвөөгийн нүүр ч цусан улаанаар тунарч, уушиг зүрх амаар гарам оволзон байсаан. Саяхан л намайг тасчин хороох гэж байсан тэр чонын зунгаг шүлсийг элгэндээ арчин өндийгээд, хөрст газрыг бат гишгэж зогсож байгаагаа мэдрэхтэйгээ болохуйд хөлийн дороос их гал цоролзон харваж шил халуу татуулан толгойн оройгоор тэнгэр өөд гараад явчих шиг болсым. Энэ бүхнийг тэвчээртэй харж зогссон өвөө маань мөнгөн иштэй хутгаа тас атгасан чигтээ аажуухан дөхөж ирээд над руу ч харалгүйгээр чоно руу тонгойн цээж рүү хатгаж, халуун цусанд нь эрхийгээ дүрэн духанд минь арчаад дараа нь урууланд нялгадчихаж билээ. Өвөө нь айгаад хөдөлж ч чадахгүй байсан гэж дараа нь хэлдэг сэн. Харин он жил өнгөрөх тусам зээ хүүгийхээ шийрийг үзэх гэсэн зоригт өвөөгөө ойлгосоон.  Хэрэв хүүгийн зүрх мохож гэмээнэ тэр чонын соёо миний багалзуурт шигдэж амжихгүй л  өвөөгийн чинжаалны үзүүрт өлгөгдөх байсан биз.  Дараа нь өвөө маань миний 2 мөрнөөс сэгсрэн хөтөлж мөнөөх чонын дэргэд аваачаад баруун хойт хөлий нь шажигнатал нугалан шагайг нь мулталж “хүү минь чи энийг зүүж яв” гээд надад атгуулжээ. Өвөө маань тэрнээс хойш жирийн нэгхөөрцөглөсөн зөнөг өвгөн болж, удаа ч гүй нүд аньсан даа.

Өвөөгөөс хойш хотод ирж гудамжаар сэлгүүцэн, уруу татах найз ч олонтой боллоо. Хүнтэй бараг дугардгүй ч шударга бусыг үл тэвчих миний араншин, дургүй хүрвэл хүчний харьцааг ч үл тооцон тэмцэлдэж, ялж гардаг чанар минь харин хотын хэдэн залуусын дунд овоо нэр хүнд авчирч, нэг мэдэхэд аль ямар атмаан, овгор, бүлэг, арми гэгдсэн залуус надтай уулзах гэж, уух гэж хичээх болсон байлаа. Тэглээ гээд амьдрал үзсэн хэрсүү хүүхдүүдийн муу санаанд үрэгдэх шахаад л, ний нуугүй хэлэхэд ашиглагдаад л явж байж. Цагдаа цэргийн хаалга ч бишгүй татсан, хаа очиж манай дүүргийн цагдаагийн дарга намайг үзэн ядахаасаа илүү төрсөн дүү шигээ хайрлах болсон юм. Тэгээгүй бол нэгээхэн шалтгаар л аавынд сууж, аавынд нэгэнт орж гэмээнэ насаараа тэрүүгээр явах байсан гэж бодогддог юм.

Сайн муу ихийг үзэж, алдаж онож байх тэр амьдрал дунд харин яагаад ч юм бүсгүйчүүд надад онцгой сайн байдаг байлаа. Хүн шиг сайхан яриа хөөрөө ч гүй надад үгүй гэсэн хүүхэн таарч байсныг санахгүй л байна. Бурханы авралаар айл гэр л үймүүлээгүй дэг. Тиймээ, өвөөгийн бөөрөнд хярж явсан надад бүхэл бүтэн ертөнц нээгдэж байсан цаг.

Тэр жилүүдэд өвөөгөөс хойш надтай хамгийн ойр байх болсон бага охин нь арга буюу намайг гадагшаа гар гэж явуулсан юм. Тэгэхгүй бол эрдэж бардаж яваад юунд ч орж мэдэхээр байсан хэрэг. Угаас хүн л өдөхгүй л бол олигтойхон ярьж хөөрч ч чаддаггүй надад харийн нутаг эхэндээ хэцүү л байлаа. Удаа ч гүй энд олон жил болсон нутгийн ахтай санаандгүй таарч анхныхаа ажлыг олон хоолтойгоо залгасан.

Харин одоо бараг нутгийн хүн шахуу болжээ. Нэг л дөжирчихөж. Монголыг бодвол хуультай, хурдтай, хорон, тэгсэн хэрнээ өөрийгөө л хичээгээд явбал дорхноо өөдлөн дэвждэг энэ газар ирээд тэнгэрийн дор монгол хүү болж төрснөө мартах шахсан байхым. Эргээд санагалзах аав ээж ч, төрсөн ах дүү ч үгүй, найз нөхөд гэх ч юмгүй би эх орноосоо төдий холдох нь ч хэр юм биз. Тиймдээ ч өөрйин амийг сахигч мэт санагдах болсон тэр чонын шагайг биенээсээ салгалгүй 10 жил зүүснийхээ дараа олохоо байх цаг ирдэг л юм байна.

За маргааш л хайж ольё доо гэж бодоод оройн сэрүүнд жоол алхахаар шийдэн гарлаа. Гараад яахав дээ, хэдэн тамхи татаж, аятайхан газар тааралдуул орж ганц нэг пиав тонгойлгон, охин хайж явна уу гэсэн олон янзын эмэгтэй хүний хоолойг сонсохоороо нэг болж суусаар гэртээ ирж унтана л биз. Харин маргааш өглөө намайг юу хүлээж байгаа бол гэж өөрийн эрхгүй бодогдов. Бүх л юм журмаараа явдаг, өдөр болгон нь ижилхэн байдаг энэ газар надаас өөр ингэж бодож байгаа хүн бий бол уу….