Гэхдээ сүүлийн үед нэг л бахтай сайхан байх чинь…

Монгол хөвгүүд охид их спортоор дэлхийн дэвжээг хотолзуулах болов. Болов ч юу байхав. Угийн дэлхийд данстай юм. Гэхдээ сүүлийн үед нэг л бахтай сайхан байх чинь…
            Монголын баг тамирчид тэмцээнд явлаа л гэдэг, ирлээ л гэдэг байлаа. Баяр хөөр юучгүй, дасгалжуулагчийн ганц нэг яриа л сонин дээр гарна. … болсонгүй дээ… гэхдээ шагналт 5-р байр, 7-р байр гэдэг бол том амжилт юм шүү гэж өөрсдийгөө тайтгаруулаад л. Одоо тэгэхгүй нээ хэдүүлээ. Дэвжээнд гарсан хүүхдүүдийнхээ захыг мушгиж, алт уу мөнгө үү л хэлэлцэх цаг ирж.
           Бөхөөр явсан манайхан дэлхийн дэвжээнд хоккэй тоглодог болж. Гадны бөхчүүдээр дэвжээ арчихыг хэлжаагаан хэхэ.
Хэдэн зуун япон хүмсийн шилмэл эрсээс манай хэдийг хазайлгах хоншоортой нь битий хэл дөхүү байгаа нь нэгээхэн ч алга. Түүнчлэн Монгол улс дахин дэлхийд баттай данслагдан гарч ирсэн үеийн (1960-70, 80 он) бөхийн амжилт нэгэн хэсэг тасраад одоо эргэн гарч ирсэн. Түвшинбаяр, Цагаанбаатар,… ах нарынхаа буухиаг залгаж яваа энэхэн үеийн эрэлхэг хөвгүүд.
           Тэгээ л буудлагаар явахаар хэд ч буудсан оносон цэгтээ л яг онох гээд байхын. Тэгээ л Гүндэгмаа маань мөнгө аваа даа аягүй бол, буудсан нүхээрээ буудчаад байх чинь оноогүй байна энэ тэр гээд.
            Гэтэл сая боксоор явсан хэд маань хүн амьтныг нүдэж нүдэж иржээшд. Нөгөө гарьд магнай дээр Дондгоо гатан: Ах дүүгээр нь дээрэлхээд байх даа яахав дээ, би энэ наадмыг үзкүэ! гэсэн гэгчээр 2 хөршөө дараалж нүдээ явуулчдийм байна манай Сэрээ чинь. Та 2 болио, одоо болсоон гэжж… хэлэх цаг ойртжаагаам биш байгаа хэ.
            Тэгээ байжээсэн чинь 17-той хүү дэлхийн томчуудаар мишок хийгээд мөнгий нь булаагаад авчлаа даа. Сумын наадамд л аруун хэдтэй хүүхэд тараагаад байна гэдэг сэн. Дэлхийн дэвжээ сумын наадам шиг болжээ манайханд.  Тэр Арройо нь даанч нас, хашир хоёроор хальт илүүрхчлээ дээ. Ирэх жилүүдэд бол баркуу болсон нь тодорхооое. Тэгж яриул наадах чинь өсөх эр, сунах эсгий.. мэдээ!
             Манай Мөнх-эрдэнэ. Түүний өсөлдөгч Кубын тэр нөхөр эвгүй ээ. Хэний ч хүү тэрний өмнө чигчий хурууны нь чилээг гаргадгүйм байлээ. Харин манай Мөнх-эрдэнэ ач тач үзэв. Тиймээ тэр монгол бахархал, монгол хүү. Нэг хэсэг тэр л монголын боксыг дэлхийд гаргаж явсан. Мидаалын өнгө хувирнаа Мөнхөө, болоогүй шүү!

             Түүнчлэн олон улс оронд оюуныхаа чадал чансаагаар уралдаж, дэлхийд данстай том компаниудын удирдлагад багтаж ч яваа сэргэлэн монгол хүүхдүүд олон бий. Биеийн ч бяртай, оюуны ч бяртай хүүхдүүдээрээ монгол түмэн минь бахархан жаргаж байна даа.

             13-р зуунд, улс мандан бадрахын эхэн үест унага босоогоороо төрж эхэлсэн тухай нэгэн хийсвэрлэл уншиж байсан юм. Магад тэгж ч байсан биз. Монголчууд билигдлийг эрхэмлэдэг ард түмэн. Билигдлээрээ ч болдог ард түмэн. Газарзүйн байршил зэрэгтэй холбон монголчуудыг гариг эрхсийн онцгой нөлөөллийн хэлбэлзэлд оршдог байж магадгүй тухай Гумилев гуай бичдэг байсан. Мэдкүү. Гэхдээ лав даг тэртээх зуунд эгэл бусыг л бүтээцийм даг. Харин тэр тусгай ген мений тухай төөрөгдлийг хаяхкуумуу. Дэлхийн бүх хүн адилхан, харамсалтай нь хэхэ. Харин аз, хийморь лундаа, билиг дохио гэж байдаг юм шүү. Монгол түмний туг хиур мандаж байх шиг. Айсуй хөгжлийн шинж буй заа. Гэхээр бас нэг Чингис хаан хайгаад унана даа. Хайгаад юу байхав, би юм биш байгаа гэсэн хүмүүс гараад ирэх бий дээ. Бишээ ээг. Шандаст хөвүүд, охидынхоо ялалт болгоныхоо тоолонд Монгол улс даяар минь халуун дулаан энерги оргилж, оргилох тоолонгоор нь дараа дараагийн ялалтууд буухиалж, буухиалах бүрийд улсын минь туг хийсч, хийсэх тоолонгоор нь өвгөдийн минь мандан бадрал эргэн ирж байгаа бизээ.
            Монголчууд бид төрөлхийн бусдаас шилдэг, онцгой авьяас чадвартай ард түмэн… арай бишээ. Бид харь гаригаас ирээгүй. Харин бусадтай өрсөлдөж чадах, бусдаас дутахгүй битий хэл илүүрхэж ч чадах авьяас чадвартай ард түмэн гэдгээ тун чиг золбоотой харуулж байна даа. 

            Монгол орон минь дээдлэн дэвжиж, өнө мөнхөд орших болтугай, хурай!